ORKİNOS
Denizlerimizde yaşayan iri ve çok değerli bir balıktır. Uzunlukları 3 – 4 m. ve ağırlıkları 100 – 150 kg. dan 800 kg.' a kadar olabilir. Çeşitli türleri vardır. Orkinos sürü halinde yaşayan gezici balıklardandır. Yazın Karadeniz' e çıktıktan sonra sonbaharda Marmara' ya ve oradan da Ege' ye geçerek hemen hemen bütün Akdeniz' i dolaşırlar. Bu gezilerinde saatte 40 – 60 km. hızla yol alabilirler. Genel olarak üst sularda yaşarlar.
Denizlerimizde yaşayan iri ve çok değerli bir balıktır. Uzunlukları 3 – 4 m. ve ağırlıkları 100 – 150 kg. dan 800 kg.' a kadar olabilir. Çeşitli türleri vardır. Orkinos sürü halinde yaşayan gezici balıklardandır. Yazın Karadeniz' e çıktıktan sonra sonbaharda Marmara' ya ve oradan da Ege' ye geçerek hemen hemen bütün Akdeniz' i dolaşırlar. Bu gezilerinde saatte 40 – 60 km. hızla yol alabilirler. Genel olarak üst sularda yaşarlar.
Mart - Ağustos arasında ürerler. Orkinos avı kolay bir av değildir neden derseniz normal bir orkinos ortalama 300 kğ civarında bir ağırlığa sahiptir avları tekneden yapılır. Dip seğirtmesi ile avları tekneden derin sular da yapılır seğirtme dibe indirilir ve kulaçlanarak yukarıya doğru çekilir 4–5 kulaçtan sonra birkaç saniye duraklanır ve 2–3 kulaç tekrar çekilir eğer seğirtmenin peşinde balık varsa hemen atlar yok eğer balık yoksa seğirtme tekrar dibe indirilir ve işlem yine tekrarlanır.
Bu işlem oldukça yorucudur ve amatörün çok dikkatli olması gerekir zira orkinos iri ve kuvvetli bir balıktır. Yemli avında ise takımları oldukça kalın olan en az 120 lik misina veya daha kalın misinalar takımın uç kısmına yaklaşık 15 metrelik bir çelik tel takılması ve bu telin uçuna da uzun sap diye tabir ettiğimiz yaklaşık 12–13 cm civarında büyük bir iğne takılır.Avı yapılırken ana misinanın dışında başka bir misina ile tekneye takım bağlanır balık güçlü olduğu için takımı elde tutmak oldukça sakıncalıdır balık aldığı zaman ince misinayı kırıp misinanın boşalmasını sağlar.
Takımın belli bir yerine yaklaşık 30 metre mesafeye büyükçe bir top veya suya batmayacak bir nesne bağlanırsa balığı yormak daha kolay olur. Yem olarak ta torik küçüğü veya lüfer veya palamut kullanılır. Yeme iğne dışarıda kalmayacak şekilde takılır.
ÇİZGİLİ ORKİNOS
Karadeniz, Marmara ve kuzey Ege ye kadar sularımızda rastlanan orkinos türlerinden biridir. Boyu ortalama 60 – 100 cm. olur. Yemlendiği balık sürülerini önüne katarak Karadeniz’ e çıkar ve orada sular ısınınca üreme yapar. Bu gidiş – gelişler Karadeniz ve Marmara’ daki yerli balıkların doğal dengesini oluşturur. Etinin insan gıdası olarak çeşitli değerlendirilmesi ve avcılık yönüyle aşırı tüketimi hem orkinos türünü hem de onunla akım sağlayan diğer balık türlerini tehlikeli olarak etkilemektedir. Avlanması orkinosla aynıdır.
PALAMUT
Karadeniz ve Marmara’nın en ünlü balığıdır. Bahar aylarında beslenmek için Karadeniz’e çıkıp, sonbahardan itibaren kışlamak için Marmara’ya, Çanakkale’ye kadar iner. Süratli ve iyi yüzücüdür. Sürü halindeki uskumru, kolyoz, istavrit, hamsi, sardalye gibi balıklara saldırarak yer. 18 – 20 derece sularda 400.000 den birkaç milyona kadar yumurta dökerek açık denizde ürer. Yetiştikten sonra büyümesine göre;0 – 10 cm. Vanoz – Gaco10 – 25 cm. Çingene Palamudu30 – 35 cm. Palamut40 – 45 cm. Kestane Palamudu50 – 55 cm. Zindandelen55 – 60 cm. Torik60 – 65 cm. Sivri65 – 70 cm. Altıparmak70 cm. ve üstü Peçuta olarak adlandırılır.
Taze tüketimi, ihraç ve endüstri yönleriyle çok değerli bu balığın üretimindeki azalma ekonomik değerini tehlikeli boyutlara indirmektedir.Palamut büyük gırgır ağları, voli ağları, fanyalı ağlar ve ığrıplarla da avı yapılır amatörlerce palamut çaparisi ve palamut yünlüsü ile avlanırlar.
Takımın belli bir yerine yaklaşık 30 metre mesafeye büyükçe bir top veya suya batmayacak bir nesne bağlanırsa balığı yormak daha kolay olur. Yem olarak ta torik küçüğü veya lüfer veya palamut kullanılır. Yeme iğne dışarıda kalmayacak şekilde takılır.
ÇİZGİLİ ORKİNOS
Karadeniz, Marmara ve kuzey Ege ye kadar sularımızda rastlanan orkinos türlerinden biridir. Boyu ortalama 60 – 100 cm. olur. Yemlendiği balık sürülerini önüne katarak Karadeniz’ e çıkar ve orada sular ısınınca üreme yapar. Bu gidiş – gelişler Karadeniz ve Marmara’ daki yerli balıkların doğal dengesini oluşturur. Etinin insan gıdası olarak çeşitli değerlendirilmesi ve avcılık yönüyle aşırı tüketimi hem orkinos türünü hem de onunla akım sağlayan diğer balık türlerini tehlikeli olarak etkilemektedir. Avlanması orkinosla aynıdır.
PALAMUT
Karadeniz ve Marmara’nın en ünlü balığıdır. Bahar aylarında beslenmek için Karadeniz’e çıkıp, sonbahardan itibaren kışlamak için Marmara’ya, Çanakkale’ye kadar iner. Süratli ve iyi yüzücüdür. Sürü halindeki uskumru, kolyoz, istavrit, hamsi, sardalye gibi balıklara saldırarak yer. 18 – 20 derece sularda 400.000 den birkaç milyona kadar yumurta dökerek açık denizde ürer. Yetiştikten sonra büyümesine göre;0 – 10 cm. Vanoz – Gaco10 – 25 cm. Çingene Palamudu30 – 35 cm. Palamut40 – 45 cm. Kestane Palamudu50 – 55 cm. Zindandelen55 – 60 cm. Torik60 – 65 cm. Sivri65 – 70 cm. Altıparmak70 cm. ve üstü Peçuta olarak adlandırılır.
Taze tüketimi, ihraç ve endüstri yönleriyle çok değerli bu balığın üretimindeki azalma ekonomik değerini tehlikeli boyutlara indirmektedir.Palamut büyük gırgır ağları, voli ağları, fanyalı ağlar ve ığrıplarla da avı yapılır amatörlerce palamut çaparisi ve palamut yünlüsü ile avlanırlar.
Çaparisinde hindi veya kazın beyaz göğüs tüyleri kullanılır amatörlerin kullanabileceği çapari oltası 0.80–100 lük misinadan köstekleri ise 0.50–0.60 lık 15 –20 iğneyi geçmemelidir yoksa baş etmesi oldukça zor olur. Karadeniz de büyük balıkçı tekneleri çaparilerinde en 100 ile 200 iğneli çapariler kullanılırlar.
Palamut yünlüsü ise birkaç çeşittir bunlar gümüş, istavrit veya kıraçaya benzerler yünlülerin temiz ve parlak olması verimli av yapmayı sağlar. Yünlüler tekneden ziyade kıyıdan kullanılırlar 0.60–0.70 lik misinalı makineli takımlarla kıyıdan avlanılır.
Palamut yemlisi sarımsak zoka diye tabir ettiğimiz zokalarla avı yapılır. Olta ve beden kalınlıkları balığın büyüklüğüne göre değişir. Zokaya yem olarak bütün istavrit veya yaprak şakşakta ise istavritin kılçığı çıkarılır ama kafası kesilmez iğne istavritin kafasına takılır. Yaprak yemli avı ise yem olarak istavritin veya sardalyenin filetosu çıkartılarak elde edilir fileto iğneye sivri kısmı olan kuyruk tarafından takılır sivri uç iğneye geçirilir bir veya iki defa iğneden geçirildikten sonra filetonun geniş kısmı sarkık bırakılır.
USKUMRU
Genelde 25 – 35 cm. olan, 40 cm. ye kadar büyüyebilen, sürüler halinde yaşayan Marmara bölgesinin yerli balığıdır. Geçmişte Karadeniz ve Ege arasında büyük göçler yapan, eti çok lezzetli bol avlanılan
Uskumru, şimdilerde ekolojik nedenlerle az rastlanan adeta tükenmiş bir balıktır. Normalde 2 – 3 yaşında olgunlaşan dişileri 350 – 400.000 civarında yumurtasını denize bırakır. Üreme devresi Şubat - Nisan arasıdır.
USKUMRU
Genelde 25 – 35 cm. olan, 40 cm. ye kadar büyüyebilen, sürüler halinde yaşayan Marmara bölgesinin yerli balığıdır. Geçmişte Karadeniz ve Ege arasında büyük göçler yapan, eti çok lezzetli bol avlanılan

Planktonlar, Hamsi, Çaça gibi küçük balıklar ve yavruları temel besinidir. 8 – 10 yıl yaşar. Torik ve Kofana baş düşmanıdır. Az yağlı ve kurutulmuşuna Çiroz denir. Yaşam ortamı tekrar varolduğunda ekonomik değeri en yüksek balıklardan biridir. Atlantik' te yaşayan lezzetsiz bir türü daha vardır.Uskumrunun asıl avcısı balıkçıların dışında torik ve palamuttur bu yüzden balıkçılar bu balıklara canavar derler.
Torik veya palamut balığı sıkıştırıp kıyıya yaklaştırmışsa buna uskumru kıyıya iyice yaklaşır ve buna da balıkçılar arasında yaslanma denir uskumru böyle kıyıya yaklaştığı zamanlarda kıyıdan avı çok zevkli olur makineli takımlarla amatörler büyük bir zevkle avlanırlar.Uskumru genelde çapari ile avlanılır çaparisi kırçıllı ve tekir tüylüdür teknede avı yapılacaksa 25–30 iğneye kadar çapari kontrolü rahat olur eğer kıyıdan ve makine ile avlanılıyor ise 10–15 iğneli olması çaparinin kullanımını daha da kolaylaştırır.
KOLYOZ
Bütün denizlerimizde bulunmakla beraber daha çok Marmara balığı sayılır. Şeklen Uskumruya çok benzer fakat ayrı bir türdür. B. Okyanusta da sürüler halinde yaşar. Küçük balıkların, yavruları ve Planktonlarla beslenir. 2 – 3 yaşında olgunlaşan dişileri Temmuz - Ağustos arası 300 – 400.000 yumurtasını denize bırakır.
KOLYOZ
Bütün denizlerimizde bulunmakla beraber daha çok Marmara balığı sayılır. Şeklen Uskumruya çok benzer fakat ayrı bir türdür. B. Okyanusta da sürüler halinde yaşar. Küçük balıkların, yavruları ve Planktonlarla beslenir. 2 – 3 yaşında olgunlaşan dişileri Temmuz - Ağustos arası 300 – 400.000 yumurtasını denize bırakır.
Eti Uskumru kadar lezzetli olmamakla beraber, taze, kuru ve tuzlu olarak bol tüketilen balıktır. Bazı amatörler kolyozu uskumru ile kaşıttırırlar hatta bazı balıkçı tezgâhlarında kolyozu uskumru diye satıldığı da olur.Avları özellikle kolyoz çaparileri ile yapılır. Tekneden ve kıyıdan kolaylıkla avlanması yapılır çaparileri kırçıl tüylüdür kıyıdan makineli takımlarla avlanılır ayrıca yemli takımlarla da av vermektedirler yem olarak sardalye ve karides kullanılır.
www.sinankurt.com
www.sinankurt.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder